Depresja jest jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych na świecie. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), depresja dotyka około 264 milionów osób w różnym wieku i niezależnie od płci. W ciągu życia może ją przeżyć co piąty człowiek. Depresja była znana od starożytności, ale jej pierwsze opisy jako choroby psychicznej pojawiły się dopiero w XIX wieku. W 1881 roku niemiecki psychiatra Emil Kraepelin opisał depresję maniakalną, która występowała w cyklu z chorobą afektywną dwubiegunową. Od tego czasu depresja była definiowana i opisywana na wiele sposobów – wyodrębniono cały szereg postaci tego zaburzenia, w tym m. in. depresję atypową czy psychotyczną.
Męska depresja to problem, który jest często ignorowany, a może mieć poważne konsekwencje dla samych mężczyzn i ich rodzin. Mężczyźni na ogół nie mówią o swoich problemach emocjonalnych i próbują radzić sobie sami, co może prowadzić do ich izolacji, uzależnień i innych problemów zdrowotnych, a nawet samobójstwa.
Pomimo, że depresja może dotknąć każdej osoby bez względu na płeć i wydaje się bardzo „demokratycznym” zaburzeniem, istnieją pewne czynniki, które predysponują mężczyzn do wystąpienia u nich tej choroby. Męska depresja nie jest zatem określeniem nozologicznym (nie ma takiego rozpoznania w żadnej klasyfikacji psychiatrycznej), niemniej jest pojęciem używanym w praktyce, by zaakcentować odmienność w przeżywaniu depresji przez mężczyzn. Termin ten został również utworzony w związku z profilaktyką samobójstw u mężczyzn (mężczyźni kilkakrotnie częściej niż kobiety popełniają samobójstwa, choć statystyki różnią się nieco w zależności od kraju).
Mężczyźni często mają wysokie oczekiwania co do swojej osoby i spraw wokół nich, ponieważ wciąż istnieje przekonanie, że „mężczyzna powinien być silny, niezależny i nie ujawniać emocji”. To może prowadzić do poczucia winy lub wstydu u mężczyzn, którzy czują, że nie są w stanie spełnić tych wymagań. Dodatkowo, mężczyźni są bardziej podatni na stres, który może skutkować właśnie depresją. Wielu mężczyzn odczuwa presję finansową lub zawodową, a to może prowadzić do chronicznego stresu, który może się nasilać z czasem.
Męska depresja może się objawiać różnymi symptomami, takimi jak zmniejszone zainteresowanie życiem, brak energii, trudności w koncentracji, problemy z pamięcią, ciągłe uczucie znużenia i rozdrażnienia, utrata lub przybieranie na wadze, problemy z apetytem oraz zachowaniem dobrego samopoczucia.
Często jednak klasyczne objawy depresji, jak spadek napędu, spadek nastroju i anhedonia maskowane są przez inne symptomy.
Oznaki depresji u mężczyzn mogą się różnić od objawów, które pojawiają się u kobiet. Niektóre z powszechnych zwiastunów depresji u mężczyzn to:
1. Drażliwość – mężczyźni z depresją mogą wykazywać zwiększoną irytację, gniew i agresję.
2. Zniechęcenie do pracy lub swoich zainteresowań – mężczyźni z depresją mogą przestać być zainteresowani rzeczami, które kiedyś sprawiały im przyjemność, takie jak hobby czy praca.
3. Nadmiarowa praca – mężczyźni z depresją mogą próbować ukryć swoje emocje, pracując nadmiernie lub angażując się w inne aktywności, aby uniknąć myśli i uczuć.
4. Problemy związane z seksem – mężczyźni z depresją mogą doświadczać problemów z erekcją, ejakulacją lub pożądaniem seksualnym.
5. Uprawianie niebezpiecznych sportów lub działań – mężczyźni z depresją mogą ryzykować swoim zdrowiem i bezpieczeństwem, angażując się w niebezpieczne sporty lub działania.
6. Objawy fizyczne – mężczyźni z depresją mogą odczuwać bóle głowy, dolegliwości żołądkowe, bóle mięśni lub problemy związane z trawieniem.
7. Uzależnienie – mężczyźni z depresją mogą próbować łagodzić swoje symptomy uzależniając się od alkoholu, narkotyków lub wpadając w inne nałogi.
8. Izolacja społeczna – mężczyźni z depresją mogą wycofywać się z życia społecznego, unikając kontaktu z rodziną i przyjaciółmi.
Mężczyźni, którzy odczuwają te objawy, powinni zwrócić się o pomoc do specjalisty, który będzie w stanie pomóc w określeniu przyczyn ich problemów i zaproponować odpowiednie leczenie. Leczenie depresji może obejmować odpowiednią terapię, stosowanie leków przeciwdepresyjnych, ćwiczeń fizycznych lub zmianę stylu życia.
Główne sposoby leczenia depresji:
1. Leki – leki antydepresyjne są skutecznym sposobem zmniejszenia objawów depresji. Mężczyźni powinni konsultować się z lekarzem, który dobierze odpowiednie środki i dawkowanie, a także będzie monitorował ich skuteczność oraz skutki uboczne.
2. Psychoterapia – w przypadku depresji zaleca się psychoterapię, która może pomóc mężczyznom zmniejszyć objawy depresji, wypracować nowe strategie radzenia sobie z trudnościami w życiu oraz rozwijać zdrowe relacje interpersonalne.
3. Terapia zachowawcza – wizyty u terapeutów zachowawczych może pomóc mężczyznom w nauce zdrowych nawyków, takich jak dieta, regularne ćwiczenia i techniki radzenia sobie ze stresem.
4. Grupy wsparcia – mężczyźni z depresją mogą otrzymać pomoc i odnaleźć motywację do życia, uczestnicząc w grupie wsparcia dla osób z problemami emocjonalnymi.
5. Modyfikacja stylu życia – mężczyźni z depresją mogą poprawić swoje samopoczucie, wykonując regularnie ćwiczenia fizyczne, stosując zdrową dietę, unikając używek typu alkohol i narkotyki oraz umiejętnie odpoczywając.
Jednym z kluczowych aspektów leczenia depresji u mężczyzn jest rozmowa z innymi ludźmi. Grupy wsparcia dla mężczyzn, terapia indywidualna lub rozważenie terapii małżeńskiej lub rodzinnej są sposobami pomocy w pokonywaniu męskiej depresji.
Warto pamiętać, że depresja to zaburzenie, które nie zawsze można pokonać samodzielnie. Nie ma nic złego w poszukiwaniu pomocy, gdy odczuwa się wszelaki ból emocjonalny. Ignorowanie depresji i próby walki w pojedynkę, tylko pogłębią izolację i cierpienie.
Wnioski
Męska depresja jest poważnym problemem, który powinien być traktowany z równą uwagą co depresja u kobiet. Mężczyźni najczęściej nie mówią o swoich trudnościach emocjonalnych, tylko próbują sami je rozwiązywać, co w konsekwencji może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, izolacji, uzależnień czy nawet odebrania sobie życia. Mężczyźni powinni zwracać uwagę na swoje emocje i szukać wsparcia, jeśli odczuwają obniżony nastrój lub inne objawy depresji. Ważne jest, aby mężczyźni nie czuli się skrępowani szukaniem pomocy i aby wiedzieli, że mogą liczyć na wsparcie w procesie leczenia. „Dając szansę psychiatrze, dajesz szansę sobie”.
prof. Krzysztof Krajewski-Siuda
Piśmiennictwo: